Gdańsk jako miasto o ponad tysiącletniej tradycji architektury, wraz z Gdynią – nowoczesnym miastem portowym oraz Sopotem będącym słynnym w świecie uzdrowiskiem i nadmorskim kurortem tworzy obszar metropolitalny leżący u wybrzeży Morza Bałtyckiego tzw. Trójmiasto. Gdańsk ze swoim historycznym centrum hanzeatyckiego miasta (Hansestadt Danzig), doszczętnie zniszczony po II wojnie światowej, a następnie odbudowany w granicach państwa polskiego, stanowi wyrazisty przykład dokonanej w Polsce rekonstrukcji. Co sprawia, że Gdańsk jest tak interesujący pod względem architektury? Decyduje o tym szczególna atmosfera śródmieścia, które skład się z kilku części:
- Głównego Miasta, z jego wspaniałymi budowlami epoki gotyku i renesansu, ukształtowanego od XIV- XVII wieku, w okresie rozkwitu Hanzy, zburzonego w czasie drugiej wojny światowej, odbudowana jednak z zadziwiającą sumiennością i znajomością rzemiosła;
- Starego Miasta z 800-letnim młynem, licznymi kościołami i własnym ratuszem;
- przedmieść z zachowanymi bastionami z XVII w. i współczesnymi osiedlami mieszkaniowymi nad wodą;
- Wyspy Spichrzów przeżywającej właśnie swój renesans, gdzie powstała współczesna zabudowa,
- fortyfikacji znajdujących się min. na Biskupiej Górze i na Górze Gradowej;
- nowopowstałych budynków kultury: Teatru Szekspirowskiego, Muzeum II Wojny Światowej i Europejskiego Centrum Solidarności.
W Gdańsku zauważamy jedyne w swoim rodzaju spektrum historii budownictwa. Architekturę gotyku, pruskie relikty ery Schinkla i nowy porządek zachodniej części śródmieścia, wybudowanego w wielkomiejskiej manierze ok. roku 1900. Zauważalna jest ingerencja okresu powojennego: zmniejszenie zagęszczenia Głównego Miasta, ostrożne wprowadzanie budynków w latach 50-tych i z dużym wyczuciem rozmieszczanie nowoczesnej zabudowy po zmianie ustrojowej. W jaki sposób można zatem definiować tożsamość architektoniczną Gdańska? Wynika ona z tożsamości metropolitalnej, jest kontekstowa i wielowątkowa. Wystawa prezentuje wycinek bogatej i obszernej tradycji architektonicznej regionu metropolitalnego na przykładzie ciekawych realizacji znajdujących się w Gdańsku.
Wystawa będzie otwarta od 27 sierpnia do 15 października 2022 roku
Wernisaż: 27 sierpnia, godz. 16.00
Lokalizacja: Dwór Bractwa św. Jerzego, ul. Targ Węglowy 27, Gdańsk (Siedziba SARP O. Wybrzeże)
Więcej informacji: Tożsamość. 100 lat polskiej architektury. Edycja 2022 | Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki (niaiu.pl)
Tożsamość. 100 lat polskiej architektury to projekt wystawienniczy, w ramach którego przyglądamy się fenomenowi architektonicznemu po 1918 roku na terenie Polski. Opowiadamy o budynkach i przestrzeniach oraz twórcach, którzy wpłynęli na kształt przestrzeni miejskich po odzyskaniu niepodległości.
W 2019 roku w Narodowym Instytucie Architektury i Urbanistyki poddaliśmy analizie wycinki historii pięciu miast: Krakowa, Warszawy, Lublina, Poznania i Katowic. Wytypowaliśmy najciekawsze budynki, założenia urbanistyczne i przestrzenie miejskie, dzięki czemu zdefiniowaliśmy unikatową tożsamość tych miast.
Tym razem, do wciąż aktualnej dyskusji, zaprosiliśmy regionalne oddziały Stowarzyszenia Architektów Polskich w Bydgoszczy, Łodzi, Szczecinie, Gdańsku, Olsztynie oraz Radomiu. Wspólnie z lokalnymi kuratorami przyglądamy się zmianom w krajobrazie architektonicznym oraz definiujemy tożsamość kolejnych sześciu miast.
Zapraszamy na wystawę, która jest efektem dyskusji o zachodzących zmianach w polskiej architekturze i urbanistyce ostatniego stulecia. Chcemy nie tylko promować polską kulturę architektoniczną, lecz także zaprosić Was do refleksji nad naszym otoczeniem i jakością przestrzeni, w której żyjemy.